Ochrona radiologiczna – osłony

Gdy promieniowanie jonizujące przenika przez jakieś substancje – na przykład przez gazy, jak powietrze lub materię skondensowaną, jak płyty betonowe czy też ołów, dzieje się wtedy całe mnóstwo rzeczy. Najprościej można by powiedzieć, że cząstki i fale zderzają się z elektronami w powłoce atomowej lub z jądrami atomów ośrodka, w wyniku czego atomy zostają wzbudzone lub też zjonizowane. Mogą jednak wystąpić też inne zjawiska. Niekiedy przy przechodzeniu promieniowania jonizującego przez dany ośrodek mogą, w wyniku różnych procesów wtórnych, powstawać nowe cząstki. W każdym razie cząstki i fale przy przechodzeniu przez ośrodek materialny, pozbywają się swojej energii przez wzbudzanie atomów ośrodka, przez jonizację ośrodka lub tworzenie nowych cząstek. Energia przekazana do ośrodka może więc powodować np. świecenie lub podgrzanie ośrodka.

Przenikanie promieniowania jonizującego przez materię

Ze względu na swoją wysoką energię promieniowanie jonizujące przenika przez materię. Jednak różne rodzaje promieniowania mogą przenikać materię na różne głębokości. Określa to grubość materiału potrzebnego do zapewnienia ochrony.

W zależności od rodzaju promieniowania stosujemy różnego typu osłony, patrz rysunek poniżej:

  • cząstki alfa: kilkucentymetrowy zasięg w powietrzu. Wystarczy jeden arkusz papieru, aby zatrzymać jądra helu.
  • cząstki beta: zasięg zaledwie kilku metrów w powietrzu. Arkusz aluminium o grubości kilku milimetrów wystarczy, aby zatrzymać elektrony.
  • promieniowanie gamma: bardzo przenikliwe promieniowanie, w zależności od energii promieniowania. Zasięg w powietrzu to kilkaset metrów. Ochronę może zapewnić gruba bariera betonowa lub ołowiana.
  • neutrony: przenikliwość zależy od energii. Gruba bariera betonowa, wodna lub parafinowa może zatrzymać neutrony.
Rys. Osłony stosowane w zależności od rodzaju promieniowania, źródło: Adobe Stock, opracowanie własne

Zapamiętaj!
W zależności od rodzaju promieniowania jonizującego stosujemy różnego typu osłony.

Tags:
Na tej stronie:
Back To Top