Percepcja społeczna – era rozszczepienia i wykorzystanie energii jądrowej
W latach 30. ubiegłego wieku rozpoczęły się badania nad zjawiskiem rozszczepienia jąder atomowych i uzyskaniu w ten sposób energii. Prace te początkowo postępowały powoli, jednak możliwość zapoczątkowania reakcji łańcuchowej, a więc serii rozszczepień i uzyskania w ten sposób energii, uzmysłowiły najpierw naukowcom a później politykom szereg zastosowań.
W roku 1942 uruchomiony został pierwszy reaktor jądrowy (stos atomowy Enrico Fermiego w Chicago), lecz wybuch II Wojny Światowej przyczynił się do przyspieszenia prac związanych z budową bomby atomowej, a nie rozwojem nowego sektora pozyskiwania energii elektrycznej. Szereg tajnych projektów (jednym z głównych był projekt Manhattan) zaowocowały ostatecznie wykorzystaniem reakcji rozszczepienia w celach militarnych. Zrzucone w 1945 roku przez USA bomby na Hiroszimę i Nagasaki były wielkim szokiem dla całego świata. Okazało się bowiem, że broń masowego rażenia przybrała zupełnie inny wymiar. Czas zimnej wojny i prześciganie się ZSRR i USA w wyścigu zbrojeń przyczynił się do prowadzenia przez oba państwa prób z bronią jądrową na dużą skalę. Z początku tajne działania, później przybrały charakter propagandowy, mający potwierdzić przewagę i dokonania w dziedzinie militarnego wykorzystania broni masowego rażenia, a rozpowszechnienie telewizji przyczyniło się do całkowicie nowego przekazywania informacji i kreowania opinii publicznej. Groźba zagłady padła na społeczeństwa wielu państw. W Stanach Zjednoczonych temat ten stał się tym samym ulubionym tematem literatury, filmów science fiction i na stałe wkomponował się w codzienne życie (patrz rysunek poniżej).
Atmosfera była tak napięta, że prywatni właściciele domów zaczęli nawet budować sobie schrony przeciwatomowe. Energia jądrowa kojarzyła się jedynie z zastosowaniem militarnym i zagładą. Po wojnie, zarówno badania prowadzone na osobach napromienionych w Japonii jak i efekty prób jądrowych mających skalę nie tylko lokalną, ale ogólnoświatową, przyczyniły się do rozpowszechnienia zainteresowania skutkami zdrowotnymi u człowieka poddanego promieniowaniu jonizującemu.
Poszerzało się grono specjalistów i osób zajmujących się zagadnieniami ochrony radiologicznej, którzy widzieli konieczność wprowadzenia przepisów prawnych chroniących nie tylko, jak to było do tej pory, osoby narażone zawodowo, ale także ogół ludności. W 1955 roku na konferencji ONZ w Genewie odbyła się pierwsza sesja spotkań „Atomy dla Pokoju”. Umożliwiony tym samym szerszy dostęp do informacji, przyczynił się do rozwoju przemysłu i energetyki jądrowej oraz zwiększył tempo prac z zakresu ochrony radiologicznej. Przepisy, jakie coraz powszechniej zaczęto wprowadzać do ustawodawstwa wielu państw, pozwoliły ustanowić nadzór i kontrolę użytkowników stosujących źródła promieniotwórcze i urządzenia je wytwarzające. Wraz z badaniami dotyczącymi promieniowania naturalnego, pochodzącego z zawartych w środowisku naturalnym radioaktywnych pierwiastków, jak i promieniowania kosmicznego docierającego do nas z kosmosu, świadomość społeczna na temat promieniowania jonizującego i promieniotwórczości zaczęła powoli rosnąć.
Gdy na początku lat 70-tych ubiegłego wieku światową gospodarką wstrząsnął kryzys naftowy, a ceny ropy mocno dały się we znaki uzależnionym od niej krajom, zaczęto inwestować w rozwój energetyki jądrowej i źródeł odnawialnych. Niska cena wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych przyczyniła się wtedy do budowy kilkunastu reaktorów rocznie na całym świecie. Poparcie społeczne dla tego rodzaju wytwarzania energii było duże za sprawą ekonomicznej konkurencyjności tego typu elektrowni oraz ich niezawodności, choć początkowo wątpiono w pokojowe wykorzystanie energii jądrowej i oddzielenie jej od zastosowań militarnych. Pierwsze reaktory bowiem budowane były w celu odzyskiwania plutonu-239 do produkcji bomb atomowych oraz jako napęd na statkach i łodziach podwodnych. Rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną i możliwości ekonomicznie taniego jej wytwarzania doprowadziły do zmiany zastosowania i technologii reaktorowych.