Wstęp

Energia to „siła napędowa” naszej cywilizacji. Setki tysięcy ludzi każdego dnia pracuje nad tym, byśmy zostali zaopatrzeni w energię elektryczną. Trudno sobie wyobrazić co by było, gdyby produkcja tej formy energii nagle ustała. Wówczas niemal wszystko, z czym codziennie mamy kontakt, przestałoby funkcjonować: od wodociągów, telekomunikacji, lotnisk czy systemów bankowych do Twojego komputera, metra, latarni ulicznych.

Wyważone i rozsądne zaopatrzenie w energię powinno być oparte na realistycznym rachunku ekonomicznym i nie powinno przynosić żadnych istotnych szkód środowisku. Dlatego przy codziennym zaopatrywaniu społeczeństwa ludzi w energię elektryczną nie ma miejsca na błędy. Aby sprostać tym wymaganiom Polska postawiła na zróżnicowaną produkcję energii (tzw. mix energetyczny), która opiera się na rachunku ekonomicznym, ochronie środowiska oraz zapewnieniu ciągłości dostaw. Jednym z elementów tego mix-u będzie energetyka jądrowa! Program polskiej energetyki jądrowej to strategiczny dokument rządowy stanowiący „mapę drogową” dla budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Celem jest budowa w Polsce od 6 do 9 GWe zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III i III+.

Wykorzystanie energii jądrowej od lat budziło wiele emocji. Zwolennicy i przeciwnicy debatują o wadach i zaletach tej formy energii.

Fizyka atomowa i fizyka jądrowa powstały stosunkowo niedawno:

• rok 1896 – odkrycie zjawiska promieniotwórczości,
• rok 1937 – odkrycie zjawiska rozszczepienia jąder ciężkich,
• rok 1942 – pierwszy reaktor,
• rok 1945 – pierwsze bomby „atomowe” (reakcja rozszczepienia U, Pu),
• rok 1952 – pierwsze bomby „wodorowe” (reakcja syntezy lekkich jąder)

Militarne wykorzystanie energii jądrowej od początku budziło sprzeciw. W świecie wyniszczonym II Wojną Światową zaczęto coraz powszechniej rozważać możliwości pokojowego wykorzystania tej formy energii.

W 1956 r. powstała Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA – International Atomic Energy Agency), której celem jest upowszechnienie i pogłębienie wiedzy o pokojowym zastosowaniu energii jądrowej oraz kontrola nad pokojowym wykorzystaniem materiałów rozszczepialnych – obecnie (2022) IAEA zrzesza 175 państw.

W 1958 r. powstała Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Communauté Européenne de l”Energie Atomique) – zwana EURATOM – podpisało ją 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luxemburg, Republika Federalna Niemiec, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy – celem było wspólne wykorzystanie energii jądrowej, wymiana informacji technicznych i naukowych, ustalenie jednolitych norm ochrony radiologicznej.

Ponieważ przemysł nuklearny może służyć zarówno celom pokojowym (energetyka nuklearna, zastosowanie radioizotopów w nauce, technice i medycynie) jak i celom militarnym (broń masowego rażenia – bomby „atomowe” i „wodorowe”) rządy państw wprowadzających energetykę nuklearną napotykają często na opór opinii publicznej.

Tymczasem wiele krajów na świecie od dziesięcioleci postrzega energię jądrową jako fundamentalną dla ich przyszłości energetycznej, szczególnie w kontekście regionalnych i globalnych wysiłków na rzecz ograniczenia zmian klimatycznych. Wynika to z faktu, że energia jądrowa jest jednym z najczystszych i najbardziej ekologicznych źródeł energii.

Bez wątpienia od jakiegoś czasu energetyka jądrowa przeżywa swój renesans. W 2022 roku na świecie pracuje 423 reaktory jądrowe i od 2012 roku zainstalowana moc w elektrowniach jądrowych systematycznie rośnie. W październiku 2022 roku w budowie jest 56 reaktorów energetycznych o łącznej mocy 57,7 GW, czyli około 15% mocy aktualnie pracujących reaktorów na całym świecie!