Oddziaływanie elektrowni jądrowych na środowisko: rodzaje emisji i monitorowanie środowiska

Podczas normalnej pracy reaktora jądrowego powstają promieniotwórcze produkty rozszczepienia i aktywacji. Te materiały radioaktywne są w ogromnej większości zatrzymywane w elementach paliwowych. Radionuklidy, które dyfundują do chłodziwa lub w nim powstają, są usuwane przez systemy przetwarzania odpadów gazowych i płynnych. Część tych substancji, na podstawie pozwolenia, jest świadomie uwalniana do środowiska. Emisje te są rygorystycznie kontrolowane przez firmy eksploatujące elektrownie, niezależne laboratoria i urzędy dozoru jądrowego. Wyniki pomiarów są podawane do publicznej informacji.

Przykład Francji: w jaki sposób kontroluje się emisje radioaktywne z elektrowni jądrowych

Elektrownie jądrowe we Francji prowadzą stałe pomiary oraz okresowe kontrole wybranych parametrów fizycznych i chemicznych środowiska wokół elektrowni. Przed uwolnieniem, czyli w czasie składowania, pobiera się próbki i wykonuje analizy, co gwarantuje przestrzeganie pozwoleń. Podczas uwolnienia realizowana jest kontrola przy pomocy aparatury pomiarowej wyposażonej w system progów alarmowych, zamontowanej na kominach (dla gazowych emisji radioaktywnych) oraz na rurociągach (dla ciekłych emisji radioaktywnych).

Emisje są rygorystycznie kontrolowane na trzech poziomach. Pierwszą kontrolę realizuje operator, który sprawdza zgodność ilość wyemitowanych gazów i cieczy z pozwoleniami. Operator elektrowni zobowiązany jest do prowadzenia rejestrów, w których odnotowuje się wyniki poszczególnych pomiarów substancji uwalnianych do środowiska, a także warunki, w jakich to następuje. Rejestry są przekazywane do Urzędu Dozoru Jądrowego, gdzie są weryfikowane raz w miesiącu. Oprócz kontroli we własnym zakresie, operator systematycznie przesyła do zewnętrznego laboratorium koncesjonowanego przez Urząd Dozoru Jądrowego próbki substancji emitowanych do środowiska, w celu porównania wyników analiz. W ramach kontroli obiektów jądrowych Urząd Dozoru Jądrowego prowadzi także kontrole niezapowiedziane, których celem jest upewnienie się, że operator przestrzega przepisów prawa regulujących pozwolenia na emisje.

Niezależnie od kontroli przed i w trakcie uwolnienia, laboratorium elektrowni systematycznie kontroluje otoczenie obiektu. Realizuje codzienne, cotygodniowe i comiesięczne pomiary powietrza, wody i flory w promieniu 5 km. Co roku w każdej elektrowni pobiera się kilkadziesiąt tysięcy próbek (od 15 000 do 20 000 pomiarów). Taki program monitorowania wymaga uprzedniej akceptacji Urzędu Dozoru Jądrowego. W zależności od dopuszczalnych emisji w programie ustala się rodzaj, częstotliwość, miejsce pobierania próbek oraz analizy do wykonania. Realizacja programu jest przedmiotem zapowiadanych lub niezapowiadanych kontroli ze strony Urzędu Dozoru Jądrowego, który wykonuje niezależne ekspertyzy.

Monitorowanie umożliwia pomiar oddziaływania elektrowni jądrowej na środowisko oraz wykrycie ewentualnych zmian w stosunku do stanu wyjściowego, stwierdzonego przed uruchomieniem elektrowni. Liczne pomiary i badania przeprowadzone do chwili obecnej wykazują, że oddziaływanie obiektów jądrowych pracujących w warunkach normalnych jest bez znaczenia dla człowieka i środowiska.

Wszystkie wyniki pomiarów są podawane do publicznej wiadomości, przekazywane Urzędowi Dozoru Jądrowemu i Lokalnym Komisjom Informacyjnym. Wyniki dla poszczególnych elektrowni są na stronie internetowej operatora elektrowni. Oprócz tego, każda elektrownia wydaje miesięczny biuletyn poświęcony środowisku, który prezentuje miesięczne wyniki poszczególnych emisji (z podaniem ich rodzaju i wielkości) oraz wyniki monitorowania środowiska. Elektrownie publikują również „Roczny raport środowiskowy” podający całość wyników wraz z komentarzem na temat emisji i ich oddziaływań na środowisko. Wyniki są stale dostępne na stronie internetowej Urzędu Dozoru Jądrowego i Instytutu Ochrony Radiologicznej i Dozoru Jądrowego (Institut de Radioprotection et de Sûreté Nucléaire IRSN). Rezultaty kontroli i pomiarów są do dyspozycji Lokalnych Komisji Informacyjnych, które mogą ponadto wnioskować o przeprowadzenie dodatkowych badań.

Zakres monitoringu radiacyjnego środowiska wokół planowanych elektrowni jądrowych w Polsce

Operatorzy przyszłych elektrowni jądrowych w Polsce zobowiązaniu będą do ciągłego monitoringu radiacyjnego środowiska na terenie obiektu oraz poza nim. Reguluje to Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakresu programu monitoringu radiacyjnego środowiska opracowywanego i wdrażanego przez jednostki organizacyjne zakwalifikowane do I lub II kategorii zagrożeń. Elektrownie jądrowe należą do I kategorii zagrożeń.

Zakres monitoringu środowiska obejmuje:

1) Promieniowanie zewnętrzne:

• na terenie elektrowni i w strefie planowania działań interwencyjnych prowadzi się pomiary mocy przestrzennego równoważnika dawki promieniowania jonizującego, widma promieniowania gama, wielkości opadu atmosferycznego, temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego, wilgotności, siły wiatru, kierunek wiatru. Pomiary wykonuje się za pomocą stacji automatycznych w sposób ciągły, a ich wyniki podaje się nie rzadziej niż raz na godzinę;
• na terenie elektrowni oraz wokół elektrowni w strefie wewnętrznej, zewnętrznej i w strefie planowania działań interwencyjnych prowadzi się pomiary przestrzennego równoważnika dawki promieniowania jonizującego za pomocą dozymetrów aktywnych. Zmierzone dawki odczytuje się raz na dwa miesiące;
• na terenie elektrowni, wokół elektrowni w strefie wewnętrznej, zewnętrznej oraz na obszarze tzw. dystansu rozszerzonego planowania prowadzi się pomiary indywidualnego równoważnik dawki promieniowania jonizującego. Pomiar prowadzi się za pomocą dozymetrów pasywnych, a ich odczyta następuje raz na kwartał.

2) Aerozole atmosferyczne:

• na terenie elektrowni, wokół elektrowni w strefie zewnętrznej oraz w dystansie rozszerzonego planowania prowadzi się pomiary stężenia promieniotwórczego Cs-137, Cs-134, I-131, Sr-90, Pu-238 oraz Pu-239+240 wraz z identyfikacją i oznaczeniem stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych w próbce. Pomiarów tych dokonuje się w sposób ciągły za pomocą urządzeń stacjonarnych, przy czym wymiana filtrów następuje nie rzadziej niż raz na tydzień;
• na terenie elektrowni oraz wokół elektrowni w strefie wewnętrznej i zewnętrznej dokonuje się pomiaru całkowitej aktywności alfa i beta. Zakłada się automatyczną zmianę filtra w detektorze nie rzadziej niż raz na godzinę oraz automatyczny pomiar filtra z podaniem wyniku pomiaru nie rzadziej niż raz na godzinę;
• na terenie elektrowni prowadzi się pomiary stężenia promieniotwórczego wody trytowej w parze wodnej nie rzadziej niż raz na miesiąc.

3) Powietrze atmosferyczne:

• na terenie elektrowni wykonuje się pomiary stężenia promieniotwórczego węgla C-14, izotopów kryptonu oraz ksenonu, nie rzadziej niż raz na miesiąc.

4) Depozycja:

• na terenie elektrowni, wokół elektrowni w strefie wewnętrznej i zewnętrznej, w dystansie rozszerzonego planowania oraz na terenie, na którym przewiduje się największą depozycję skażeń promieniotwórczych dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: C-14, Cs-137, Cs-134, I-131, Co-60 oraz identyfikacji i oznaczenia stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych w próbce. Pomiar prowadzi się in-situ nie rzadziej niż raz na pół roku.

5) Opad:

• na terenie elektrowni oraz wokół elektrowni w strefie wewnętrznej lub zewnętrznej wykonuje się pomiary stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, I-131, Sr-90, Pu-238, Pu-239+240, wody trytowej w opadzie mokrym oraz  C-14 w opadzie mokrym, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Pobór próbek opadu suchego i mokrego wykonuje się w sposób ciągły, a ich pomiar raz w miesiącu.

6) Gleba:

• na terenie elektrowni, wokół elektrowni w strefie wewnętrznej i zewnętrznej, w dystansie rozszerzonego planowania oraz na terenie, na którym przewiduje się największą depozycję skażeń promieniotwórczych dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, Sr-90, Pu-238, Pu-239+240, wody trytowej w opadzie mokrym oraz  C-14, U-238, U-235, U-234, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Pobór próbki wykonuje się w każdym punkcie poboru z częstotliwością nie mniejszą niż 1 raz w roku.

7) Warzywa liściaste, warzywa korzeniowe i ziemniaki, owoce, zboża, mleko, mięso, drób, dziczyzna, jaja:

• na terenie elektrowni, wokół elektrowni w strefie zewnętrznej oraz w dystansie rozszerzonego planowania dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, I-131, Sr-90, C-14, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, wody trytowej, izotopu wodoru H-3 (trytu) związanego organicznie, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Częstotliwość poboru próbek:
  • warzywa liściaste: pobór próbki nie rzadziej niż raz na miesiąc, w okresie wegetacji. Pobiera się nie mniej niż 2 próbki z danego punktu pomiarowego,
  • warzywa korzeniowe i ziemniaki: pobór próbek w okresie zbiorów, w tym nie mniej niż 2 próbki z danego punktu pomiarowego (co najmniej jeden gatunek warzyw korzeniowych),
  • owoce: pobór próbek w okresie zbiorów, w tym nie mniej niż 2 próbki z danego punktu poboru (co najmniej dwa gatunki owoców),
  • zboża: pobór próbek w okresie żniw, w tym nie mniej niż 2 próbki z danego punktu poboru,
  • mleko: pobór próbek nie rzadziej niż raz na dwa miesiące, a w okresie wypasania nie rzadziej niż raz na miesiąc,
  • mięso (inne niż drób i dziczyzna): pobór próbek mięśni i podrobów (wątroba, nerki) nie rzadziej niż raz na rok, w szczególności pod koniec okresu wypasu zwierząt (co najmniej dwa gatunki zwierząt hodowlanych),
  • drób: pobór próbek mięśni oraz podrobów (wątroba, nerki) nie rzadziej niż raz na rok, w III kwartale,
  • dziczyzna: pobór próbek mięśni oraz podrobów (wątroba, nerki) nie rzadziej niż raz na rok, w III kwartale, w tym nie mniej niż 2 gatunki zwierząt łownych,
  • jaja: pobór próbek nie rzadziej niż raz na rok.

8) Woda pitna:

• na terenie elektrowni jądrowej oraz wokół elektrowni w strefie wewnętrznej i zewnętrznej dokonuje się pomiaru stężenia promieniotwórczego izotopów: Rn-222, Cs-137, Cs-134, H-3, C-14, Co-60, I-131, K-40, U-238, U-235, U-234, Th-232, Ra-226, Ra-228, Pb-210, Po-210, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Pobór próbek następuje nie rzadziej niż raz na pół roku, z ujęć wody pitnej.

9) Woda gruntowa:

• na terenie elektrowni jądrowej oraz wokół elektrowni w strefie wewnętrznej i zewnętrznej dokonuje się pomiaru stężenia promieniotwórczego izotopów: Rn-222 w wodzie filtrowanej, Cs-137, H-3, C-14, K-40, U-238, U-235, U-234, Th-232, Pb-210, Po-210, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Analizie poddaje się dwie frakcje pomiarowe: woda filtrowana oraz sedyment odfiltrowany z wody. Poboru próbek dokonuje się w każdej lokalizacji nie rzadziej niż raz na miesiąc.

10) Woda drenażowa:

• na terenie elektrowni wykonuje się pomiary mocy przestrzennego równoważnika dawki promieniowania jonizującego, widma promieniowania gamma oraz temperaturę wody. Pomiar prowadzi się za pomocą stacji dozymetrycznej w sposób ciągły, a ich wyniki podaje się nie rzadziej niż raz na godzinę;
• na terenie elektrowni dokonuje się pomiaru stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, I-131 Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pu-238, Pu-239+240, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Pomiar wartości całkowitej aktywności alfa, całkowitej aktywności beta, stężenia trytu oraz pomiar emiterów gamma wykonuje się za pomocą wysokorozdzielczej spektrometrii promieniowania gamma raz na tydzień. Pomiar stężenia Sr-90, C-14, Pu-238 oraz Pu-239+240 wykonuje się raz na kwartał.

11) Pasze świeże, w tym trawa:

• na terenie elektrowni, wokół elektrowni w strefie wewnętrznej i zewnętrznej, w dystansie rozszerzonego planowania oraz na terenie, na którym przewiduje się największą depozycję skażeń promieniotwórczych dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, I-131, Sr-90, H-3, C-14, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek dokonuje się nie rzadziej niż raz na pół roku.

12) Bioindykatory (grzyby, mchy, porosty, igliwie, liście)

• na terenie, na którym przewiduje się największą depozycję skażeń promieniotwórczych dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, Ra-226, I-131, Ac-228, K-40, Pb-210, Sr-90, H-3, C-14, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek dokonuje się nie rzadziej niż raz na rok. Bioindykatory wybiera się z nie mniej niż 4 gatunków.

13) Woda powierzchniowa

• w miejscu zrzutu ścieków z elektrowni jądrowej do zbiornika wodnego, a jeżeli zrzut ścieków z elektrowni jest realizowany do morza, dodatkowy punkt pomiarowy wyznacza się w odległości nie większej niż 5 km od miejsca zrzutu, dokonuje się pomiary mocy przestrzennego równoważnika dawki promieniowania jonizującego, widma promieniowania gamma, temperatury wody. Pomiar prowadzi się za pomocą stacji dozymetrycznej w sposób ciągły. Wyniki pomiarów publikowane są nie rzadziej niż raz na godzinę;
• w punktach poboru w każdej lokalizacji zrzutu ścieków z obiektu jądrowego, w pobliżu ujść rzek przepływających przez teren wyznaczony przez dystans rozszerzonego planowania oraz strefę wewnętrzną i strefę zewnętrzną; jeżeli ujścia rzek znajdują się poza wyżej wymienionym terenem, pobór próbek wykonuje się na granicy dystansu rozszerzonego planowania, w zbiornikach śródlądowych naturalnych i sztucznych zlokalizowanych na terenie wyznaczonym przez dystans rozszerzonego planowania oraz strefę wewnętrzną i strefę zewnętrzną, stanowiących źródło wody do celów konsumpcyjnych lub gospodarczych, a także wykorzystywanych do celów gospodarczych, w tym hodowli ryb, lub rekreacyjnych, w szczególności kąpieli i uprawiania sportów wodnych, dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pb-210, Ra-226, U-238, U-235, U-234, Th-232, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, Po-210, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Pobór próbki następuje nie rzadziej niż raz na pół roku, dla każdej lokalizacji i głębokości poboru. W przypadku lokalizacji obiektu jądrowego w pobliżu morza pobór należy wykonać na dwóch głębokościach: do 2 m od powierzchni wody oraz 1 m powyżej dna morskiego.

14) Ryby

• jeżeli elektrownia jądrowa jest zlokalizowana w odległości do 30 km od linii brzegowej morza, wyznacza się: 1) nie mniej niż 2 punkty poboru w wodach morskich i 2) nie mniej niż 1 punkt poboru w wodach śródlądowych. Jeżeli elektrownia jądrowa jest zlokalizowana w odległości większej niż 30 km od linii brzegowej Morza Bałtyckiego, wyznacza się nie mniej niż 3 punkty poboru w wodach śródlądowych. Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pu-238, Pu-239+240, Th-232, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek dokonuje się nie rzadziej niż raz na rok, w odległości do 30 km od elektrowni, w tym nie mniej niż 3 gatunki ryb, włączając 1 gatunek denny.

15) Skorupiaki i mięczaki

• jeżeli jednostka organizacyjna jest zlokalizowana w odległości do 30 km od linii brzegowej morza, wyznacza się w strefie przybrzeżnej morza nie mniej niż 3 punkty poboru w odległości do 30 km od jednostki organizacyjnej, w szczególności na wysokości ujść rzek przepływających przez obszar w odległości do 30 km od jednostki organizacyjnej. Jeżeli jednostka organizacyjna jest zlokalizowana w odległości powyżej 30 km od linii brzegowej morza, nie dokonuje się poboru skorupiaków i mięczaków. Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pu-238, Pu-239+240, Th-232, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Pobór próbek następuje nie rzadziej niż raz na rok, w tym nie mniej niż 2 gatunki skorupiaków oraz mięczaków w strefie do 30 km od jednostki organizacyjnej.

16) Flora wodna

• jeżeli jednostka organizacyjna jest zlokalizowana w odległości do 30 km od linii brzegowej morza, wyznacza się: w strefie przybrzeżnej morza – nie mniej niż 2 punkty poboru w wodzie morskiej, na plaży nadmorskiej w miejscu akumulacji osadów poniżej jednostki organizacyjnej z rurociągu lub kanału zrzutowego odprowadzającego wodę z jednostki organizacyjnej, zgodnie z przepływem prądów morskich – nie mniej niż 1 punkt poboru. Wyznacza się także nie mniej niż 2 punkty poboru w wodach śródlądowych. Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pu-238, Pu-239+240, Th-232, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek w morzu oraz w wodach śródlądowych dokonuje się nie rzadziej niż raz na rok. Pobiera się nie mniej niż 2 gatunki flory wodnej. W przypadku poboru próbek zarówno w morzu, jak i w wodach śródlądowych, dopuszcza się pobór odpowiednio nie mniej niż 1 gatunku flory wodnej występującego lokalnie w polskiej strefie przybrzeżnej morza oraz nie mniej niż 1 gatunku flory wodnej występującego lokalnie w wodach śródlądowych w regionie lokalizacji.

17) Organizmy denne

• w strefie przybrzeżnej morza lub zbiornikach wodnych śródlądowych wyznacza się nie mniej niż 2 punkty poboru. Pobór próbek w strefie przybrzeżnej morza wykonuje się w odległości do 1 km od linii brzegowej, w przypadku gdy jednostka organizacyjna jest zlokalizowana w odległości do 30 km od linii brzegowej. Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pu-238, Pu-239+240, Th-232, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek dokonuje się nie rzadziej niż raz na rok.

18) Osady denne

• punkty poboru wyznacza się, uwzględniając lokalizację punktów poboru wody powierzchniowej. Punkty poboru wyznacza się w: każdej lokalizacji zrzutu ścieków z obiektu jądrowego, w pobliżu ujść rzek przepływających przez teren wyznaczony przez dystans rozszerzonego planowania oraz strefę wewnętrzną i strefę zewnętrzną (jeżeli ujścia rzek znajdują się poza wyżej wymienionym terenem, pobór próbek wykonuje się na granicy dystansu rozszerzonego planowania), zbiornikach śródlądowych naturalnych i sztucznych zlokalizowanych na terenie wyznaczonym przez dystans rozszerzonego planowania oraz strefę wewnętrzną i strefę zewnętrzną, stanowiących źródło wody do celów konsumpcyjnych lub gospodarczych, a także wykorzystywanych do celów gospodarczych, w tym hodowli ryb, lub rekreacyjnych, w szczególności kąpieli i uprawiania sportów wodnych. Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Co-60, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Pu-238, Pu-239+240, Th-232, Am-241, Po-210, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek dokonuje się nie rzadziej niż raz na rok.

19) Osad kanalizacyjny

• w oczyszczalni ścieków należącej do elektrowni jądrowej oraz w różnych oczyszczalniach ścieków znajdujących się w najmniejszej odległości od elektrowni, w szczególności w zewnętrznej oczyszczalni ścieków przyjmującej ścieki pochodzące w całości lub częściowo z elektrowni dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, Co-60,I-131, Sr-90, H-3, C-14, K-40, Ra-226, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, Po-210, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Poboru próbek dokonuje się nie rzadziej niż raz na kwartał, z osadników oczyszczalni ścieków.

20) Piasek z nadmorskich plaż

• w przypadku gdy strefa wewnętrzna lub strefa zewnętrzna obejmuje dostępną ogólnie plażę nadmorską dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Co-60, K-40, Ra-226, Ac-228, Pb-210, Sr-90, H-3, C-14, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność alfa i beta. Próbki pobiera się w w miejscu styku wody morskiej z plażą szczególności, w miejscu akumulacji osadów w pobliżu wylotu rurociągu lub kanału zrzutowego odprowadzającego wodę z jednostki organizacyjnej, z uwzględnieniem przepływu prądów morskich.

21) Ludzie

• wykonuje się nie mniej niż 3 pomiary różnych osób z populacji zamieszkującej strefę wewnętrzną lub strefę zewnętrzną wokół elektrowni jądrowej.  Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, Cs-134, I-131, Zr-95, La-140, Ra-226, Ac-228, K-40, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych oraz całkowitą aktywność gamma. Pomiar prowadzi się za pomocą licznika całego ciała, nie rzadziej niż raz na dwa lata.

22) Dieta

• wyznacza się nie mniej niż 2 punkty poboru próbek pożywienia z różnych zakładów żywienia zbiorowego znajdujących się na terenie wyznaczonym przez dystans rozszerzonego planowania oraz strefę wewnętrzną i strefę zewnętrzną wokół elektrowni jądrowej oraz oddalonych od siebie o więcej niż 10 km. Dopuszcza się pobór próbek pożywienia ze stołówki znajdującej się na terenie elektrowni. Dokonuje się pomiarów stężenia promieniotwórczego izotopów: Cs-137, K-40, Sr-90, H-3, C-14, Pu-238, Pu-239+240, Am-241, a także identyfikację i oznaczenie stężenia promieniotwórczego pozostałych emiterów gamma obecnych, całkowitą aktywność beta. Poboru próbek dokonuje się raz na rok, powinno być to wyżywienie całodzienne – pobierane przez okres 1 tygodnia.