Zasoby uranu w Polsce
Zbadane do tej pory złoża rudy uranowej w Polsce zawierają od 250 do 1100 ppm (1 ppm = 1 część na milion = 1 gram na tonę) uranu, podczas gdy niektóre kopalnie wykorzystują rudę o zawartości ok. 300 ppm (np. Rossing w Namibii). Złoża uranu eksploatowane w Polsce w latach 50. zawierały typowo około 2000 ppm.
W chwili obecnej wydobycie w Polsce uranu, ze względu m.in. na jego nierównomierne rozłożenie w złożach i wielkość złóż, byłoby nieopłacalne, bo tańszy uran można kupić za granicą, ale w dyskusji aspektów strategicznych warto zdawać sobie sprawę, że Polska ma własne złoża uranu i może je w przyszłości wykorzystywać. Zestawienie wielkości zasobów rudy uranowej już rozpoznanych w Polsce przedstawiono w tabeli poniżej.
| Region w Polsce | Zasoby zidentyfikowane [ton Unat] |
Zawartość uranu w rudzie [ppm] |
Zasoby prognozowane [ton Unat] |
|---|---|---|---|
| Rajsk (Podlasie) | 5 320 | 250 | 88 850 |
| Synekliza perybałtycka | 10 000 | ||
| Okrzeszyn (Sudety niecka wałbrzyska) | 940 | 500 - 1 100 | |
| Grzmiąca w Głuszycy Dolnej (Sudety) | 790 | 500 | |
| Wambierzyce (Sudety) | 220 | 236 | 2 000 |
Nasze złoża generalnie należą wprawdzie do ubogich, ale niektóre z nich (Wambierzyce, Grzmiąca, Okrzeszyn) mają szczególną zaletę. Są to złoża pokładowe, o w miarę jednolitym charakterze, co umożliwia ich regularną eksploatację przez dziesiątki lat. Zawartość uranu w rudzie uranowej w polskich złożach mieści się w przedziale od 250 do 1100 ppm (ppm – „parts per milion” – liczba cząstek na milion). Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej szacuje, że Polska dysponuje łącznie ok. 100 tys. ton uranu naturalnego. Zasoby zidentyfikowane są mniejsze. Mówi się w tym przypadku o ok. 7 tys. ton uranu. Planowana w Polsce elektrownia atomowa ma mieć dwa lub trzy reaktory o łącznej mocy co najmniej 3000 MWe. Wykorzystanie w niej zidentyfikowanych krajowych zasobów uranu pozwoliłoby na produkcję energii przez ok. 56 lat.
Ponadto uran można uzyskiwać, jako produkt uboczny przy wydobyciu innych minerałów. Największa na świecie kopalnia uranu to Olympic Dam w Australii, gdzie uran jest domieszką do złóż miedzi o zawartości 0,02% w rudzie, to jest 200 ppm. W Polsce także możliwy jest odzysk uranu występującego jako domieszka do pokładów miedzi w rejonie Lubina-Sieroszowic. Zawartość uranu w rudzie wynosi tam ~ 60 ppm, przy zawartości miedzi 2%. Całkowite zasoby rudy to 2 400 mln ton, miedzi 48 mln ton, a uranu 144 tys. ton. Stanowi to ekwiwalent ~900 GWe-lat. Dodatkową zaletą byłaby redukcja promieniotwórczości w odpadach pochodzących z oczyszczania miedzi.
Obecna roczna produkcja w zagłębiu Lubin-Sieroszowice wynosi ~ 569 tys. ton Cu, a ilość uranu zrzucana na hałdy to ~ 1700 t/rok. Stanowi to rocznie ekwiwalent paliwa dla 10 elektrowni jądrowych o łącznej mocy 10 000 MWe .
Warto wiedzieć!
W Polsce uran wydobywano w latach 1947-1967. Poszukiwaniami i wydobyciem zajmowały się tzw. Zakłady Przemysłowe R-1 działające w Kowarach na Dolnym Śląsku i w Kletnie w pobliżu Stronia Śląskiego i Kłodzka.