Przetwarzanie odpadów promieniotwórczych
Już wiesz, że w Polsce istnieje specjalny Zakład zajmujący się kompleksowo odpadami radioaktywnymi. Ty, jako potencjalny użytkownik źródeł promieniotwórczych, jesteś zobowiązany jedynie do przygotowania odpadów do transportu, a ZUOP może odebrać je bezpośrednio od Ciebie, jeśli nie masz możliwości dostarczenia ich w odpowiednich warunkach do siedziby Zakładu w Ośrodku Jądrowym w Otwocku-Świerku. Warto jednak wiedzieć, co dalej dzieje się z Twoimi odpadami.
Zakładamy, że Twoje odpady należą do kategorii nisko- lub średnioaktywnych. Wysokoaktywnymi odpadami zajmiemy się w kolejnych rozdziałach. Na początku wszystkie odpady trafiają do magazynów ZUOP, gdzie oczekują na etap przetwarzania. Następnie, w zależności od stanu skupienia odpadów, poddawane są różnym procesom przetwarzania, aby:
- w możliwie maksymalnym stopniu zredukować ich objętość,
- nadać im formę odporną na działanie wody i rozpraszanie się,
- składować w sposób nie zagrażający środowisku.
Postępowanie z odpadami ciekłymi
W przypadku, gdy odpady mają postać cieczy, przetwarzanie polega na ich zatężeniu do jak najmniejszej objętości, a następnie przetworzeniu koncentratu w postać stałą. Duże zmniejszenie objętości powstałych ścieków jest konieczne, zarówno ze względów ekonomicznych, jak i eksploatacyjnych. Zawarte w ściekach izotopy promieniotwórcze są oddzielane różnymi metodami chemicznymi. Najbardziej uniwersalną i efektywną, chociaż i najbardziej kosztowną metodą oczyszczania ścieków, jest odparowywanie. Z wyjątkiem lotnych izotopów promieniotwórczych, wszystkie inne zanieczyszczenia są skutecznie oddzielane od wody. Pozostałe po odparowaniu szlamy i koncentraty muszą być przetworzone do postaci stałej. Jako materiałów zestalających używa się powszechnie betonów. Betonowanie jest stosunkowo proste, tanie i szeroko stosowane. Metoda ta polega na wymieszaniu koncentratów z masą cementową i wypełnianiu tą mieszaniną stalowych bębnów.
Postępowanie z odpadami stałymi
Stałe odpady promieniotwórcze poddawane są w ZUOP dwóm zabiegom: prasowaniu oraz, jeśli to konieczne, fragmentacji. Fragmentacji, czyli po prostu cięciu, poddawane są te odpady, których wymiary są przeszkodą do bezpośredniego składowania. Sam proces fragmentacji może też prowadzić do powstawania odpadów ze względu na pyły i zazwyczaj musi być prowadzony w kontrolowanych warunkach. Z kolei prasowanie jest dość rozpowszechnioną metodą redukcji objętości. Jej wydajność wzrasta w przypadku zastosowania pras o bardzo dużym nacisku. Tak przygotowane odpady są umieszczane w bębnach i dodatkowo utrwalane za pomocą rzadkiej zaprawy cementowej.
Procesy chemiczne i fizyczne przedstawione powyżej gwarantują bezpieczny transport i składowanie odpadów w specjalnym miejscu na odpowiednio długi czas, pozwalający na zredukowanie ich aktywności promieniotwórczej praktycznie do zera (stają się wówczas zwykłymi odpadami).
Odpady promieniotwórcze przetwarza się, aby uzyskały formę pozwalającą na bezpieczne składowanie. Odpady stałe i ciekłe, które trafiają do ZUOP, poddawane są procesom fizycznym i chemicznym. Dzięki temu zmniejszamy ich objętość. Następnie tak przygotowane odpady podlegają zestalaniu i trafiają do odpowiednich pojemników.