Category - Fizyka

Monitor czy telefon, na którym czytasz ten tekst składa się z milionów atomów. Podobnie jak krzesło, na którym siedzisz, powietrze, którym oddychasz, twoje własne ciało – właściwie wszystko, co możemy wykryć w tym świecie za pomocą naszych zmysłów.

Read More

Zacznijmy od jednego milimetra - mniej więcej takiej wielkości jest ziarenko piasku. Bez wysiłku można je zobaczyć gołym okiem. Spróbujmy teraz wyobrazić sobie owo ziarenko podzielone na 1000 równych części. Wielkość każdej z tych cząsteczek piasku będzie wówczas wynosiła około jednej tysięcznej milimetra (innymi słowy - jeden mikrometr). Tak maleńkie drobinki - tego rozmiaru są np. bakterie - można zobaczyć tylko przy użyciu mikroskopu optycznego, a najlepiej elektronowego.

Read More

Odkąd człowiek zaczął eksplorować fizyczny świat, w którym żyje, próbuje podzielić otaczające go substancje, aby dowiedzieć się, z czego są zrobione. Dzięki niezliczonym eksperymentom chemicy nauczyli się, że istnieją substancje, na przykład srebro, których nie da się podzielić na nic prostszego. Takie substancje nazywane są pierwiastkami. Obecnie wiadomo, że dziewięćdziesiąt dwa pierwiastki istnieją naturalnie. Należą do nich wodór, złoto, srebro, sód, chlor i uran.

Read More

Dziś wiadomo, że atomy składają się z umieszczonego centralnie jądra atomowego i z otaczającej go powłoki elektronowej. Jądro zawiera cząstki o dodatnim ładunku elektrycznym - protony. Natomiast powłoka składa się z elektronów o ładunkach ujemnych. Jak wiadomo, przeciwne ładunki przyciągają się. Tej sile przyciągania przeciwdziała siła odśrodkowa otaczających jądro atomowe elektronów. Z większej odległości atomy wydają się być elektrycznie obojętne, gdyż oddziaływanie obu rodzajów ładunku równoważy się.

Read More

Pomimo tego, że przyrodnicy od dawna badają świat atomów, jeszcze nikt nie zobaczył szczegółowo jak są zbudowane, są one po prostu zbyt małe. Tym niemniej kolejne eksperymenty pozwalają badaczom prezentować coraz dokładniejsze wyobrażenia na temat budowy atomów.

Read More

Atomy nie są identyczne: różnią się liczbą protonów i neutronów w jądrze, jak również liczbą elektronów w powłoce. Porządkuje się zatem atomy w „układzie okresowym” według rosnącej liczby protonów (liczby atomowej). Wodór ma tylko jeden proton, zajmuje więc pierwsze miejsce na górze po lewej stronie. W neonie (drugi rząd, całkiem po prawej stronie) znajduje się natomiast już dziesięć protonów, a więc jego liczba atomowa to 10. Ostatnim pierwiastkiem naturalnym jest uran. W jego jądrze znajdują się 92 protony.

Read More

W module dotyczącym budowy atomów krótko opisano, że atomy składają się z powłoki elektronowej i jądra. W powłoce znajdują się elektrony o ujemnym ładunku elektrycznym, a jądro atomu zawiera protony o dodatnim ładunku elektrycznym i elektrycznie obojętne neutrony. Ponieważ liczba (naładowanych ujemnie) elektronów w powłoce atomu jest równa liczbie (naładowanych dodatnio) protonów w jądrze, atom jako całość jest elektrycznie obojętny. No dobrze! Ale jak zachowuje się jądro atomowe zawierające dodatnio naładowane protony?

Read More

Współcześnie uznaje się, że istnieją cztery podstawowe rodzaje sił, które determinują zachowanie się materii. Pojęcie „siły” w nowoczesnej fizyce zastępuje się zwykle pojęciem „oddziaływanie”. Do tych podstawowych „sił” należą: oddziaływanie grawitacyjne, oddziaływanie elektromagnetyczne, oddziaływanie słabe i oddziaływanie silne. Poszczególne oddziaływania różnią się zasięgiem i posiadają różne własności.

Read More

Siły jądrowe FN mają bardzo mały zasięg i mogą działać tylko między bezpośrednio sąsiadującymi ze sobą nukleonami. Siła elektromagnetyczna Fel słabnie wraz z odległością r odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu tej odległości - czyli 1/r2, natomiast siła jądrowa FN słabnie wraz z odległością odwrotnie proporcjonalnie do siódmej potęgi tej odległości - czyli 1/r7. Dopiero kiedy nukleony leżą tak blisko, że niemal stykają się ze sobą, siły jądrowe zaczynają działać przyciągająco. Sytuację tę można porównać do lepkich cukierków, które sklejają się dopiero po zetknięciu ze sobą.

Read More

W fizyce jądrowej nie powstał dotąd żaden jednolity model, który obszernie opisywałby wszystkie procesy zachodzące w jądrze atomowym. Ponieważ nie mamy teorii sił jądrowych i nie potrafimy rozwiązać problemu „wielu ciał” „idziemy na łatwiznę”, czyli tworzymy modele jądra, różne dla różnych szczegółowych zagadnień fizyki jądrowej.  Dlatego dla wyjaśnienia różnych rodzajów procesów jądrowych powstały odmienne modele jądra atomowego.

Read More