Jeżeli założymy, że źródło promieniowania jest punktowe i emituje promieniowanie równomiernie we wszystkich kierunkach, to wtedy dawka pochłonięta „zmniejsza się kwadratowo” wraz z odległością.
Read More
Gdy promieniowanie jonizujące przenika przez jakieś substancje – na przykład przez gazy, jak powietrze lub materię skondensowaną, jak płyty betonowe czy też ołów, dzieje się wtedy całe mnóstwo rzeczy. Najprościej można by powiedzieć, że cząstki i fale zderzają się z elektronami w powłoce atomowej lub z jądrami atomów ośrodka, w wyniku czego atomy zostają wzbudzone lub też zjonizowane. Mogą jednak wystąpić też inne zjawiska. Niekiedy przy przechodzeniu promieniowania jonizującego przez dany ośrodek mogą, w wyniku różnych procesów wtórnych, powstawać nowe cząstki. W każdym razie cząstki i fale przy przechodzeniu przez ośrodek materialny, pozbywają się swojej energii przez wzbudzanie atomów ośrodka, przez jonizację ośrodka lub tworzenie nowych cząstek. Energia przekazana do ośrodka może więc powodować np. świecenie lub podgrzanie ośrodka.
Read More
Dawka promieniowania jest proporcjonalna do czasu napromieniowania. To jest tak samo jak na urlopie. Jeśli ktoś opala się przez godzinę, otrzymuje podwójną „dawkę słońca” w stosunku do osoby, która leży na słońcu tylko pół godziny.
Read More
Gdy cząstki α wpadają w materię, wygląda to trochę tak, jak przy grze w kręgle. Kula początkowo całkowicie przewraca kręgle, ale gdy tylko straci w pierwszym zderzeniu swoją energię kinetyczną, zapanowuje spokój. A sama kula zbyt daleko już się nie potoczy. Podobnie cząstki α, jako promieniowanie silnie jonizujące, mogą być niebezpieczne jedynie na bardzo niewielkim odcinku. Jak tylko oddadzą swoją energię, stają się nieszkodliwe.
Read More
Cząstki β są elektronami. Wnikają dużo głębiej w materię niż cząstki α o tej samej energii kinetycznej i mogą przy tym wywołać cały szereg zjawisk: jonizację, wzbudzenie atomów, rozproszenie – mogą także wytworzyć ciągłe promieniowanie rentgenowskie. Promieniowanie β jonizuje znacznie słabiej niż cząstki α.
Read More
Promieniowanie γ oraz promieniowanie rentgenowskie są, podobnie jak światło widzialne, rodzajem fal elektromagnetycznych. Gdy światło widzialne przenika przez ośrodek, część światła zostaje rozproszona na boki lub zaabsorbowana. Z tego wyprowadzamy prawo absorpcji, które przewiduje wykładniczy spadek intensywności promieniowania wzdłuż odcinka drogi. Prawo to odnosi się zarówno do promieniowania γ, które wpada w metal, ale także na przykład do światła, które prześwietla wodę morską, z innym współczynnikiem absorpcji µ.
Read More
Neutrony transportują energię i w dodatku są pozbawione ładunku elektrycznego. Dlatego też nie jest łatwo chronić się przed nimi.
Read More
Pierwsze próby ustalenia dopuszczalnych warunków, w jakich pracowały osoby mające styczność ze źródłami promieniowania podjął w 1902 roku William Rollins. Zaproponował on stosowanie kliszy fotograficznej i analizę jej obrazu. Brak „zadymienia” kliszy w czasie nie krótszym niż 7 min pozwalał według niego na bezpieczne stosowanie źródła. W miarę rozwoju zastosowania źródeł promieniotwórczych w medycynie, przemyśle i nauce zaistniała potrzeba ustalenia dopuszczalnych limitów, jakie użytkownik mógł otrzymać. Na I Międzynarodowym Kongresie Radiologicznym (Londyn 1925 r.) powołano Komitet ds. Jednostek Pomiarowych Promieniowania X (obecnie Międzynarodowa Komisja ds. Jednostek Promieniowania i Pomiarów – International Commission on Radiation Units and Measurements – ICRU), a na drugim Kongresie (Sztokholm, 1928) Komitetu Ochrony przed Promieniowaniem X i Radu (obecnie Międzynarodowa Komisja Ochrony Radiologicznej – International Commission on Radiological Protection ICRP). Do głównych zadań komitetów należało wydanie zaleceń odnośnie wielkości i jednostek promieniowania oraz radioaktywności, a także określenie dopuszczalnych poziomów napromienienia.
Read More
Istniejące przepisy prawne ustalają warunki, w jakich można stosować źródła promieniowania jonizującego, tak aby ludzie - zarówno ci pracujący z nimi, jak i przebywający czy mieszkający w pobliżu byli jak najmniej narażeni. Określone są również warunki, jakie muszą spełniać osoby, które mają podjąć pracę z promieniowaniem oraz obowiązki pracodawcy. Istnieje także system kontroli, czy te warunki są przestrzegane oraz system postępowania w wypadku jakiejkolwiek awarii.
Read More
Promieniowanie jonizujące jest elementem środowiska, a więc każdy z nas jest narażony na otrzymanie dawki od tła promieniowania, czyli od źródeł naturalnych oraz źródeł sztucznych znajdujących się w naszym otoczeniu. Niektóre osoby są ponadto zawodowo narażone na promieniowanie. Należą do nich m. in. operatorzy akceleratorów i urządzeń do radioterapii, inspektorzy ochrony radiologicznej, personel pracowni rentgenowskich i izotopowych.
Read More