promieniowanie kosmiczne
Strumień cząstek (przede wszystkim protonów i innych jąder atomowych) przychodzących w pobliże Ziemi z przestrzeni kosmicznej. Mają znaczną energię dochodzącą do 1019 eV. Skład promieniowania kosmicznego zależy od wysokości nad powierzchnią Ziemi, bowiem w wyniku oddziaływań cząstek pierwotnego promieniowania kosmicznego z jądrami w atmosferze powstają liczne cząstki wtórne – promieniowanie kosmiczne wtórne, przede wszystkim mezony π, mezony K, hiperony, które z kolei przez oddziaływania lub rozpady mogą przechodzić w inne cząstki.