Ostatnie miejsce, do którego trafiają odpowiednio przygotowane (czyli zestalone i opakowane) odpady nisko- i średnioaktywne to składowiska zapewniające izolowanie materiałów promieniotwórczych w okresie około 300 lat. W większości krajów na świecie występują głównie dwa rodzaje składowisk: powierzchniowe oraz przypowierzchniowe. W tym drugim przypadku obiekty przeznaczone do składowania odpadów mieszczą się częściowo pod powierzchnią terenu lub są ulokowane kilka lub kilkanaście metrów pod ziemią. Niektóre kraje, ze względu na brak odpowiednich lokalizacji lub ze względu na politykę krajową (na przykład w Niemczech), składują odpady nisko- i średnioaktywne na znacznie większych głębokościach.
Read More
Już wiesz, że w Polsce istnieje specjalny Zakład zajmujący się kompleksowo odpadami radioaktywnymi. Ty, jako potencjalny użytkownik źródeł promieniotwórczych, jesteś zobowiązany jedynie do przygotowania odpadów do transportu, a ZUOP może odebrać je bezpośrednio od Ciebie, jeśli nie masz możliwości dostarczenia ich w odpowiednich warunkach do siedziby Zakładu w Ośrodku Jądrowym w Otwocku-Świerku. Warto jednak wiedzieć, co dalej dzieje się z Twoimi odpadami.
Read More
Jak wszystkie inne odpady, także odpady promieniotwórcze mają różne właściwości fizyczne i chemiczne. Mają również zróżnicowane właściwości radiologiczne w zależności od rodzaju i intensywności promieniowania emitowanego przez zawarte w nich izotopy promieniotwórcze, a także ich okresu połowicznego rozpadu.
Read More
W naszym codziennym życiu produkujemy bardzo dużo śmieci. Pomyśl tylko, ile śmieci zbiera Twoja rodzina w ciągu jednego tygodnia. Popatrz, ile masz śmieci podczas jednej wizyty w restauracji typu fast-food. Prawdopodobnie wyrzucisz opakowania, torby, słomki, pojemniki na napoje i resztki jedzenia. Przemysł również produkuje śmieci za każdym razem, gdy coś wytwarza. Te pozostałości są zwane produktami ubocznymi lub odpadami.
Read More
Teraz jest już jasne, że kiedy rozszczepia się jądra atomowe (te właściwe) uwalniana jest energia. Wiemy też, w jaki sposób wywoływać reakcję łańcuchową. Ale jest jeszcze jeden problem: reakcja łańcuchowa musi być kontrolowana i zostać zahamowana. W końcu nikt nie chciałby, aby reakcja łańcuchowa przebiegała w sposób niekontrolowany. Tylko w jaki sposób się to robi?
Read More
Po lekturze poprzedniego rozdziału powinno być już jasne, w jaki sposób wywoływana jest reakcja łańcuchowa i jak przebiega. Ale dlaczego uwalniana jest przy tym energia? Odpowiedź znajdziemy z pomocą znanego wzoru E = m·c², który mówi, że masa i energia są sobie równoważne. Jeżeli zważymy jądra atomowe, to stwierdzamy, że ważą one zawsze mniej niż suma mas ich pojedynczych części składowych, neutronów i protonów. Gdzie znajduje się reszta masy? Różnica masy jądra i sumy mas składników nosi nazwę „deficytu masy”. Jądro atomowe jest „stanem związanym”, czyli o niższej energii niż zbiór swobodnych nukleonów.
Read More
Zakładamy, że ktoś zdradza tajemnicę dwóm przyjaciołom lub przyjaciółkom, którzy nie zatrzymują powierzonego sekretu dla siebie i przekazują go dalej, za każdym razem dwóm kolejnym osobom, a te z kolei następnym osobom, itd. A kiedy dowie się o tym cała szkoła? Już po dziewięciu etapach takiego przekazywania sekretu wie o nim więcej niż 1000 ludzi. To właśnie jest reakcja łańcuchowa. Jeden krok ma więcej niż jedno następstwo. Co ma to wspólnego z elektrowniami jądrowymi? To proste: w elektrowniach jądrowych jądra atomowe ulegają rozszczepieniu. Rozpad jądra uranu może spowodować rozpad kolejnych jąder, które znajdują się w pobliżu. One zaś rozpad kolejnych… Jądrowe reakcje łańcuchowe są kontrolowane w elektrowniach jądrowych w taki sposób, aby nie doszło do rozpadu większej ilości atomów niż jest to konieczne.
Read More
Materiał rozszczepialny jest podstawowym składnikiem paliwa jądrowego. Pojęciem tym nazywamy izotopy, które pod działaniem neuronów termicznych (powolnych) ulegają rozszczepieniu, wyzwalają odpowiednie ilości energii. Klasycznym materiałem rozszczepialnym jest U-235. Izotop U-238 nie jest natomiast materiałem rozszczepialnym, ale w wyniku wychwytu neutronów może przejść w rozszczepialny Pu-239. W analogiczny sposób można wytwarzać z izotopu toru Th-232 rozszczepialny izotop U-233.
Read More
Na stole, którego zdjęcie widać poniżej, w 1938 r. wszystko się zaczęło. To właśnie tutaj Otto Hahn i Fritz Straßmann rozszczepiali ciężkie jądra atomowe. Napromieniowali uran spowolnionymi neutronami. Oczekiwali, że w wyniku reakcji powstaną izotopy radu, czyli produkty radioaktywnego rozpadu uranu. Jednakże po chemicznym przeanalizowaniu powstałych substancji promieniotwórczych, odkryli ze zdziwieniem, że zamiast oczekiwanego pierwiastka radu wytworzona substancja promieniotwórcza miała chemiczne cechy baru, a więc z uranu o Z=92 powstał bar o Z=56. Dziś wiemy, że była to reakcja rozszczepienia.
Read More
