Cząstki β są elektronami. Wnikają dużo głębiej w materię niż cząstki α o tej samej energii kinetycznej i mogą przy tym wywołać cały szereg zjawisk: jonizację, wzbudzenie atomów, rozproszenie – mogą także wytworzyć ciągłe promieniowanie rentgenowskie. Promieniowanie β jonizuje znacznie słabiej niż cząstki α.
Read More
Gdy cząstki α wpadają w materię, wygląda to trochę tak, jak przy grze w kręgle. Kula początkowo całkowicie przewraca kręgle, ale gdy tylko straci w pierwszym zderzeniu swoją energię kinetyczną, zapanowuje spokój. A sama kula zbyt daleko już się nie potoczy. Podobnie cząstki α, jako promieniowanie silnie jonizujące, mogą być niebezpieczne jedynie na bardzo niewielkim odcinku. Jak tylko oddadzą swoją energię, stają się nieszkodliwe.
Read More
Dawka promieniowania jest proporcjonalna do czasu napromieniowania. To jest tak samo jak na urlopie. Jeśli ktoś opala się przez godzinę, otrzymuje podwójną „dawkę słońca” w stosunku do osoby, która leży na słońcu tylko pół godziny.
Read More
Gdy promieniowanie jonizujące przenika przez jakieś substancje – na przykład przez gazy, jak powietrze lub materię skondensowaną, jak płyty betonowe czy też ołów, dzieje się wtedy całe mnóstwo rzeczy. Najprościej można by powiedzieć, że cząstki i fale zderzają się z elektronami w powłoce atomowej lub z jądrami atomów ośrodka, w wyniku czego atomy zostają wzbudzone lub też zjonizowane. Mogą jednak wystąpić też inne zjawiska. Niekiedy przy przechodzeniu promieniowania jonizującego przez dany ośrodek mogą, w wyniku różnych procesów wtórnych, powstawać nowe cząstki. W każdym razie cząstki i fale przy przechodzeniu przez ośrodek materialny, pozbywają się swojej energii przez wzbudzanie atomów ośrodka, przez jonizację ośrodka lub tworzenie nowych cząstek. Energia przekazana do ośrodka może więc powodować np. świecenie lub podgrzanie ośrodka.
Read More
Jeżeli założymy, że źródło promieniowania jest punktowe i emituje promieniowanie równomiernie we wszystkich kierunkach, to wtedy dawka pochłonięta „zmniejsza się kwadratowo” wraz z odległością.
Read More
Co możesz zrobić, gdy przychodzi w odwiedziny ciotka, a Ty nie masz w ogóle ochoty na jej papkowato-słodkie ciasto? Z reguły masz do wyboru trzy możliwości. Po pierwsze możesz trzymać się możliwie jak najdalej od ciotki i jej ciasta, najlepiej trzy domy dalej u przyjaciół. Po drugie możesz zamknąć się w pokoju i udawać, że Cię nie ma. Po trzecie, jeśli już nie da się inaczej, siadasz na kwadrans przy stole, przełykasz jakoś połowę kawałka ciasta i uciekasz potem do swojego pokoju „do zadań domowych”.
Read More
Istnieje wiele jednostek używanych do opisu własności promieniowania jonizującego i skutków jego działania na organizmy żywe: grej, rad, rem, mikrosievert... Łatwo zauważyć: nigdzie w fizyce nie panuje taka różnorodność jednostek i wielkości mierzonych jak w dziedzinie radioaktywności i dawek radiacyjnych. Dawka absorbowana (pochłonięta) jest czymś innym niż dawka równoważna obciążająca, aktywność czymś innym niż aktywność właściwa. Dodatkowe różnice powstają po uwzględnieniu wszystkich okoliczności działania promieniowania jonizującego – musimy uwzględnić „okoliczności” - czy promieniowanie przenika przez próżnię we Wszechświecie, przez płuco człowieka, czy tez przez duże palce u jego stóp. Kto w tym wszystkim ma się jeszcze orientować? Po prostu: my wszyscy. Jeśli przerobimy niniejszy moduł, będziemy ekspertami od pomiaru i oceniania działania promieniowania jonizującego. Życzymy przy tym wiele radości i satysfakcji!
Read More
Czy ktoś zna już metodę C-14, metodę określania wieku z wcześniejszego modułu o rodzajach promieniowania (moduł - Promieniowanie jonizujące)? Ponieważ znamy już dobrze prawo rozpadu, możemy sami z jego pomocą obliczyć wiek kości.
Read More
Jak długo trwa rozpad promieniotwórczych nuklidów? O pojedynczym, wybranym atomie, nie można powiedzieć, czy jego jądro rozpadnie się w najbliższej milisekundzie, czy też nuklid będzie „żył” jeszcze tydzień albo nawet wiek. Jeśli jednak chodzi o dużą liczbę atomów, można z pomocą prawa rozpadu bardzo dobrze ustalić statystyczne prawdopodobieństwo, że proces rozpadu zajdzie dla określonej liczby obiektów.
Read More
Znamy już prawo rozpadu pianki mlecznej, a zarazem prawo opisujące rozpad izotopów promieniotwórczych, ponieważ rozpad jąder atomów funkcjonuje całkiem analogicznie. Dokładnie jak przy piance kawy, również przy próbce materiału promieniotwórczego nie można przepowiedzieć, czy wskazany palcem bąbelek, względnie jądro wskazanego atomu – konkretny nuklid, rozpadnie się w następnej sekundzie. Pewne jest jedno: na jednostkę czasu rozpada się zawsze ten sam procent istniejących jeszcze jąder atomowych - nuklidów.
Read More
