W tym module przedstawimy niektóre urządzenia zapewniające bezpieczeństwo w elektrowniach jądrowych oraz opiszemy zasady ich działania. Wyjaśnimy, na czym polegają międzynarodowe ustalenia dotyczące definicji terminów „awaria” czy „incydent” w obiektach nuklearnych. Przyjęta terminologia, dotycząca zdarzeń w obiektach nuklearnych, różni się znacznie od potocznego rozumienia takich słów jak „incydent” czy „awaria”. Nie każde bowiem zdarzenie, określone jako „awaria” obiektu jądrowego, jest tak niebezpieczne, jak sugeruje to potoczne rozumienie słowa awaria. Poza tym przekonamy się, że elektrownia jądrowa to nie tylko ogromna ilość maszyn, ale również miejsce, w którym pracują ludzie. Badania nad ryzykiem występującym w elektrowniach jądrowych (mające na celu obniżenie zagrożenia występowania awarii) uwzględniają nie tylko stan techniczny obiektów, ale również „czynnik ludzki”, skupiając się na analizie przebiegu procesów i struktur decyzyjnych.
Read More
Zapewnienie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej (BJiOR) ludności mieszkającej w okolicy obiektów energetyki jądrowej i ich personelu, wraz z ochroną fizyczną tych obiektów, jest warunkiem koniecznym budowy energetyki jądrowej. Jego spełnienie wymaga zatem współpracy wszystkich instytucji odpowiedzialnych za BJiOR, w tym przede wszystkim Państwowej Agencji Atomistyki (pełniącej rolę dozoru jądrowego), inwestorów przyszłych obiektów energetyki jądrowej, ich operatorów oraz dostawców technologii jądrowych. Obszarami współpracy będą wszystkie kwestie związane z zapewnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony obiektów energetyki i materiałów jądrowych.
Read More
W elektrowniach jądrowych zarówno promieniotwórczość, jak i promieniowanie jonizujące są codziennością. W procesie przetwarzania energii jądrowej na energię elektryczną tworzą się ogromne ilości substancji promieniotwórczych, a promieniowanie jonizujące jest stale emitowane – jedno i drugie, może być niebezpieczne dla człowieka i dla środowiska. Substancje promieniotwórcze, które powstają w reaktorach muszą być „pod nadzorem” – nie można dopuszczać do ich niekontrolowanego rozproszenia. Podobnie promieniowanie jonizujące, gdy nie jest potrzebne, jest zatrzymywane przez osłony. Te podstawowe wymogi muszą być spełnione zarówno podczas normalnej pracy reaktora, jak i w czasie awarii.
Read More
Gdy opinia publiczna mówi o "awarii", to zazwyczaj określenie to nie jest używane precyzyjnie. W niektórych krajach, a także przepisach międzynarodowych, definiuje się tzw. "incydent w elektrowni jądrowej". Według Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej incydentem nazywa się każde niezamierzone zdarzenie, takie jak błędy obsługi, awarie urządzeń, zdarzenia, które mogą dawać początek awariom i wypadkom, przypadkowe lub celowe złośliwe działanie człowieka, mogące prowadzić do potencjalnie groźnych konsekwencji z punktu widzenia ochrony radiologicznej.
Read More
Wiemy już, czym jest awaria według uznawanego międzynarodowo schematu INES – jest to zdarzenie, które powoduje, że elektrownia jądrowa nie może dalej pracować, i w razie którego systemy bezpieczeństwa zapobiegają wydostaniu się materiałów radioaktywnych poza obiekt. Poprzez system zapewnienia jakości stosowany w trakcie eksploatacji, jak i w trakcie budowy elektrowni jądrowej próbuje się zapobiec występowaniu awarii. Na wszelki wypadek przewiduje się system bezpieczeństwa, który realizuje konkretne idee. Najważniejsza reguła może być sprowadzona do jednego zdania: „Podwójne jest mocniejsze.” Gdy przyjrzeć się jednak dokładniej, to mamy do czynienia z całym szeregiem środków bezpieczeństwa, które odgrywają istotną rolę, m.in.: redundancja, rozdzielność, dywersyfikacja, Fail-Safe (zasada bezpiecznego uszkodzenia). Wyrażenia te mogą brzmieć skomplikowanie, w istocie jednak tak nie jest.
Read More
Już na początku swego istnienia przemysł jądrowy w Stanach Zjednoczonych stworzył filozofię projektowania elektrowni jądrowych określaną jako „obrona w głąb” (“defense in depth”), którą przyjęło również wiele innych krajów. Głównym celem układów bezpieczeństwa w elektrowni jądrowej jest zapobieganie przegrzaniu rdzenia i wydostaniu się radionuklidów poza obiekt jądrowy.
Read More
Nawet gdy elektrownia jądrowa jest tak zaprojektowana, że powinna pracować bezawaryjnie dziesiątki lat, to nie da się całkowicie wyeliminować prawdopodobieństwa zaistnienia awarii. Dlatego elektrownia jądrowa jest zbudowana na zasadzie rosyjskiej matrioszki: Pomiędzy kolejnymi osłonami znajdują się strefy podciśnienia i śluzy ciśnieniowe. W razie awarii ciepło jest odprowadzane przez awaryjny system chłodzenia, a promieniowanie jonizujące jest bezpiecznie „zamknięte”.
Read More
W dyskusjach o energetyce jądrowej operuje się pojęciem generacji reaktorów. Podział reaktorów na generacje ilustruje poniższa tabela. Wynika z niej, że dotychczasowe poważne awarie z uszkodzeniem rdzenia (Three Mile Island - PWR, Czarnobyl - RBMK, Fukushima - BWR) dotyczyły reaktorów II generacji.
Read More
W elektrowni jądrowej, w reaktorze, energia uwalniania w reakcji rozszczepienia jądra atomu jest zamieniana na energię elektryczną, z której wszyscy korzystamy. W bombie atomowej, ta sama reakcja jądrowa prowadzi do gwałtownej eksplozji. Niestety z tego powodu panuje przekonanie, że reaktor jądrowy może, szczególnie w chwili wystąpienia awarii, wybuchnąć jak bomba atomowa. Nieprawda! Fundamentalne różnice pomiędzy bombą a reaktorem powodują, że taka sytuacja nigdy nie może mieć miejsca.
Read More
Podczas normalnej pracy reaktora jądrowego powstają promieniotwórcze produkty rozszczepienia i aktywacji. Te materiały radioaktywne są w ogromnej większości zatrzymywane w elementach paliwowych. Radionuklidy, które dyfundują do chłodziwa lub w nim powstają, są usuwane przez systemy przetwarzania odpadów gazowych i płynnych. Część tych substancji, na podstawie pozwolenia, jest świadomie uwalniana do środowiska. Emisje te są rygorystycznie kontrolowane przez firmy eksploatujące elektrownie, niezależne laboratoria i urzędy dozoru jądrowego. Wyniki pomiarów są podawane do publicznej informacji.
Read More
